MEŞHUR GEDELEK MAHALLESİ VE SALİH ŞENYİĞİT TURŞUCUSU

Gedelek’te 70 imalathane 35 çeşit turşu üretimi yapılıyor

GASTRO TURKEY- Mehmet Birtek

Gedelek, Bursa’nın Orhangazi ilçesine bağlı, 2000 ‘e yakın nüfusu olan yeşillikler içinde ufak bir mahalledir. Konum olarak Orhangazi İlçesinin güneybatısında, Gemlik-Orhangazi yolunun 1 km batısındadır. Yalnız öyle sıradan bir mahalle değil kesinlikle. İçerisinde tam 70 turşu imalathanesi olan bir mahalle Gedelek. Buraya “turşu köy” demek yanlış olmaz zira Gedelek Turşusu artık coğrafi işaretini de almış marka bir ürün olmuş. Coğrafi işareti kornişon halk arasında “hıyarcan” deniyor. Yaklaşık 70 yıldır Gedelek halkının büyük çoğunluğunu geçimini turşu üretiminden sağlıyor. 

Gedelek jeolojik olarak bereketli bir havza içinde yer alıyor. Bu havzadan gelen su, yüksek oranda kalsiyumlu kireç kayaçlarından süzülerek Pınarbaşı‘ndan imalathanelere ulaşıyor. İşte bu yüksek kalsiyum-kireç içeren sular, turşuda aranan o “kütür kütürlük” özelliğini verir. Gedelek Turşusu’nu diğer turşulardan ayıran en belirgin özelliği ise bu zengin sularla kurulmuş olmasıdır. Bu suyun ve Gedelek turşusunun namı almış başını gitmiş olacak ki, dünyanın farklı yerlerinde Gedelek Turşusunun lezzetini yakalamak için turşu üreticilerinin musluk suyuna sönmüş kireç kattığı (ilaç) bile rivayet edilir. Ancak bu denemeler sonunda Gedelek Turşusunun lezzeti asla yakalanamamıştır.

Gedelek’te öyledir ki; turşuculara turşu kurmaları için giden suyun tesisatı ayrı, normal içme suyu tesisatı ayrıdır. Gedelek Turşusu için özenli üretim tüm kasabada yazın başında başlıyor ve en çok talebi de kış mevsiminde alıyor. Turşu önceden sadece kışın tüketiliyorken, son yıllarda ürüne talep arttıkça artık 12 ay üretim gerçekleştirir hale gelmiş. Gedelek’te 70 imalathane var ve 35 çeşit turşu üretimi yapılıyor. Her şeyin turşusunu yapar hale gelmişler ve birbirleriyle tatlı bir rekabetle kimseyi mağdur etmeden çalışıyorlar. Turşu her mevsim tüketilmesi gereken fermente bir probiyotik. İçindeki yararlı mikroorganizmalar sayesinde ikinci beynimiz olarak tabir edilen bağırsak floramızı düzenliyor. Bağışıklığımızı güçlendiriyor.

Halkının %90 ‘ının turşu üreticisi olduğu Gedelek’te yılda ortalama 50 bin tondan fazla turşu üretiliyor ve bu turşular sadece iç pazarda tüketilmekle kalmayıp, 40’tan fazla çeşidi ile dünyanın birçok ülkesine ihraç ediliyor. Günlük ortalama 10 tır turşu sevkiyatı yapılıyor.

İstanbul’da 10 şubesi bulunan Salih Şenyiğit Meşhur Gedelek Turşularının üçüncü kuşak üreticisi Salih Bey ile dördüncü kuşak oğlu beraber çalışıyorlar onları ziyaret ettim, burada dededen toruna turşuculuk yapıldığını, turşunun birçok hastalığa iyi geldiğini, turşularının sert, kıtır ve ev tipi olduğunu belirtiyor. Turşu yapılırken temizliğe, hijyene, içine konulan sebze, limon ve sarımsağın taze olmasına birde turşu kabının hava almamasına çok önemlidir. Ayrıca turşuları yapıldığı andaki sıcaklığın üzerinde bir sıcak ortamda kaldıklarında taşmaması, köpürmemesi ve bozulmaması için 40-50 derecelik sıcak su kazanına sokulup çıkarılmak suretiyle şokluyor, turşuya aroma ve lezzet vermesi için turşunun içerisine rezene otu, dere otu ve kereviz yaprağı koyuyoruz.

Salih Bey  Gedelek turşularının sirke ve kaya tuzu ile yapıldığını tercihen buzdolabına yada serin bir yere kaldırılması gerektiğini, yeni yapılan bir Gedelek turşusunun daha lezzetli olması için maksimum 3 hafta boyunca kesinlikle açılmamasını, bu süreden sonra afiyetle tüketilebileceğinizi söylüyor. Bizlerde Salih Beye teşekkür edip, siz değerli okuyucularımıza şimdiden afiyet olsun diyelim hoşça kalın…   

Uyarı! Bu sitede yer alan tüm içerikler, "5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu" uyarınca tescil ve koruma altındadır. Kısmen dahi olsa; basılı şekilde ya da internet üzerinde, izinsiz çoğaltılıp kopyalanamaz, alıntı yapılıp kullanılamaz. Ancak habere aktif link verilerek kullanılabilir. Aksi taktirde ADA Hukuk Burosu yetkilidir.